4 мин

Суут эрдэмтэн Стивен Хокингийн талаар мэдэх ёстой бүх зүйл

Түүний амьдралын талаар залуу хүн бүрийн мэдвэл зохих мэдээллүүдийг хүргэж байна.

2018.03.15 18 12

817

“Бид дэлхий ертөнцийн талаар юу ч мэдэхгүй амьдарч байна. Амьдралыг тэтгэгч нарны гэрлийг үүсгэдэг механизм, огторгуйд биднийг барьж байдаг таталцлаас эхлээд байгалийн оршихуй, огторгуйн үүслийн талаар та юу мэдэх вэ?” гэж Стивен Хокингийн алдарт бүтээл “Цаг хугацааны товч түүх” (Brief History of time)  номын өмнөтгөлд бичжээ. Дээрх бүх асуултуудад хүн төрөлхтөн өөр өөрийнхөөрөө хариулт эрэн, итгэж ядах зуур суут эрдэмтэн Стивен Хокинг 76 насандаа өөд болсон тухай мэдээ цацагдлаа. Түүний давтагдашгүй амьдралын тухай мэдээллүүдийг нэгтгэн хүргэж байна. 

1. Хүнд бэрх амьдрал, сурлага муутай хүүхэд нас

21 насандаа саа өвчин туссанаас насан туршдаа тэргэнцэрт суун, компьютер програмаар бусадтай  харилцах болсон Стивен Хокингийн ухаан мэдлэгийн цар хүрээ энгийн хүнийхээс хэтийдсэн байв. Түүний IQ Альберт Эйнштейнтэй адил буюу 160 байжээ. Харин Хокинг төрөхөөсөө л ийм гоц ухаантай байгаагүй бөгөөд гэр бүл нь ядуу тарчиг амьдралтайгаас охидын сургуульд явж, 8 нас хүртлээ уншиж чаддаггүй сурлага муутай хүүхэд байв. Гэсэн ч тэр дунд ангидаа шинжлэх ухаанд дурласнаар физик, одон оронд гэрлийн хурдаар суралцах болжээ. Түүнийг дунд сургуульдаа физикийн ухааныг бүрэн эзэмшсэн гэдэг. 

2. Тэргүүн байраас татгалзсан оюутан нас

Стивен Хокинг царайлаг, дур булаам залуу байсныг нөхөд нь дурсдаг. Тэр Оксфордын Их сургуульд бакалаврын зэргээ, Кэмбрижийн Их сургуульд магистр, докторын зэргээ хамгаалжээ. 17 настайдаа Оксфорд коллежид суралцахаасаа өмнө академик хичээлүүдээ хэдийн судалчихсан байв. Тэр шалгалтын өмнөх өдрөө зориуд нойр муутай хонож, шалгалтдаа тааруу оноо авах зэргээр бусдаас хэт ялгарч, тэргүүний оюутан болохоос татгалзаж байв.

Тэр залхуу, идэвх муутай харагдахыг хүсдэг байсан тухай нөхөд нь дурсаад “Хокинг хэтэрхий ухаалаг тул өөрөөсөө ухаан муутай хүнийг ухаалаг гэж үзэхийг таашаадаг байсан” гэж хэлжээ. 

3. 2 жилийн настай гэх онош сонссон 21 нас

Кэмбрижийн Их сургуульд суралцах үе түүний амьдралын хамгийн бэрх цаг байв. Булчин сулрах саа өвчин туссанаас эмч нар түүнийг 2 жилээс их наслахгүй гэсэн бөгөөд сансар судлал, их тэсрэлт, хар нүхний гайхмаар судалгаандаа шимтэх зуур өдрөөс өдөрт бие нь суларч, гүн гүнзгий сэтгэл гутралд орох болжээ. Төгсөлтийн дипломоо хамгаалах илтгэлийн үеэр хэл яриа нь ээдэрч, хөл дээрээ арай гэж тогтож байв. Гэсэн ч тэр 1966 онд судалгааны ажлаа хамгаалсан нь өнөөг хүртэл хүн төрөлхтний бодож олсон хамгийн том судалгаа нээлтүүдийн нэгд тооцогддог. 

4. Их “онол”-уудын он жил. 

Үүнээс хойш түүний амжилт, алдар нэр дэлхий дахинд түгж, “Цаг хугацааны товч түүх” шинжлэх ухааны бүтээл нь 1988 онд хэвлэгдсэн, 5 жилийн дотор 35 хэл дээр орчуулагдаж, 10 сая гаруй хувь борлогджээ. Гэвч зөвхөн зарагдсан тоогоороо бус хүн төрөлхтөнд үлдээсэн агуу нээлтүүдээрээ тэр түүхнээ мөнхөрсөн юм.

Орчлон ертөнцийн эхлэл ба төгсгөл дэх онцгой цэг буюу Их тэсрэлт, хаагдалтын тухай, Эйнштейний “Харьцангуйн тусгай онол”, “Харьцангуйн ерөнхий онол”-уудад үндэслэсэн таталцлын хүчийн судалгаа, их таталцлаас шалтгаалсан гэрэл гарч чаддаггүй орон-цагийн муж бүхий “Хар нүхний онол”-уудыг тэр насан эцэс хүртлээ сургасаар байв.  

“Цаг хугацааны товч түүх” номыг англи хэл дээр эндээс, монгол хэл дээр эндээс бүрэн эхээр нь унших боломжтой. 

5. Нобел хүртээгүй суутан. 

Стивен Хокингт Нобелийн шагнал олгоогүй нь Нобелийн хорооны бүх цаг үеийн хамгийн том алдаа гэгддэг. Тэр Нобелээс бусад шинжлэх ухааны бүх дээд шагналын эзэн болсон гэхэд хилстэхгүй бөгөөд төрийн дээд шагналуудыг ч удаа дараа хүртсэн.

6. Гэрлэлтүүд

Стивен Хокинг 23 настайдаа анхны эхнэр Жэйнтэй танилцжээ. Тэд бие биедээ асар их хайртай байсан бөгөөд Хокингийн саажилт ихсэж, компьютерт суусны дараа ч Жэйн түүнийг хайрлан халамжилж байв. 3 хүүхэдтэй болсны дараагаар хос хоёр өөр өөр хүнтэй амьдралаа холбохоор гэрлэлтээ цуцалсан түүхтэй.

Удалгүй Хокинг өөрийн сэтгэл зүйч Элайн Мэйсон гэх эмэгтэйтэй гэрлэж, 2006 он хүртэл хамт амьдарчээ. 

7. Оскарын шагнал хүртсэн гол дүр

Нэрт эрдэмтний гайхалтай амьдралаас сэдэвлэсэн “The Theory of Everything” кино 2014 онд бүтээгдсэн. Түүний дүрд жүжигчин Эдди Рэдмэйн чадварлаг тоглосноор Оскарын наадмаас “Шилдэг эрэгтэй гол дүр”-ийн шагналыг хүртсэн түүхтэй. 

Уг киног эндээс бүрэн эхээр нь үзээрэй. 

8. Хүн төрөлхтөнд үлдээсэн суут бүтээлүүд.

Стивен Хокингийн судалгаа шинжилгээний бүтээл, их сургуульд багшлах үеийнх нь лекц, хэвлэгдсэн, хэвлэгдээгүй зохиол бүтээлийнх нь тоо хэдэн зууг давна. “Цаг хугацааны товч түүх”,”Хар нүх ба их тэсрэлтийн онол”, “Орчлон ертөнц яст мэлхийн дээр байдаг”, "Цаг хугацааны эхлэл", "Орчлон ертөнцийн амьдрал" зэрэг шинжлэх ухааны үнэт бүтээлүүдээс гадна “Миний товч түүх” намтарчилсан ном нь залуу хүн бүрийн судлах ёстой бүтээлүүд билээ.  

Стивен Хокингийн судалгааны бүтээлийн бүрэн жагсаалтыг эндээс үзэх боломжтой. Нийт номын жагсаалтыг эндээс үзээрэй. 

2018.03.15

817